Yayınlanma: 14 Ocak 2020 13:03
Güncellenme: 22 Kasım 2024 13:15
Bilim insanları, 1960'ların sonunda dünyaya düşen bir göktaşında buldukları yıldız tozunun 7,5 milyar yıl öncesine ait olduğunu araştırıp dünyaya sundu. Bu durumun ve maddenin, dünya üzerinde bugüne kadar keşfedilen en eski madde olduğu kesinleşti. ABD ve İsviçre'den bir grup bilim insanı, Avustralya'ya 1969 yılında düşen Murchison meteorunun bir bölümünde yer alan güneş öncesi parçacıkları inceledi ve elde ettikleri sonuçları akademik bir makale olarak yayınlama kararı aldı.
Makalenin başyazarı Chicago Üniversitesi'nden Doç. Dr. Philipp Heck, inceledikleri parçacıkları "yıldızlardan gelen katı numuneler ve gerçek yıldız tozu" olduğunu açıkladı.
En eski toz parçacıkları, Güneş Sistemi ortaya çıkmadan çok önce yıldızlarda oluşmuştu. Yıldızlar öldüğünde ise, onu oluşturan parçacıklar patlamayla uzay boşluğuna yayıldı.
"Güneş öncesi parçacık" olarak nitelendirilen bu tozlar, yeni yıldız, gezegen, uydu ve göktaşlarının oluşumunun bir parçası durumuna geldi.
[caption id="attachment_8215" align="aligncenter" width="695"] 8 mikrometre uzunluğunda bir güneş öncesi parçacığın görüntüsü[/caption]'Çürümüş fıstık ezmesi gibi' koktuğu iddia edildi
Makaleye imza atan bir diğer bilim insanı Jennika Greer, yaptıkları çalışmaya göktaşının üzerindeki parçaları toza çevirerek başladıklarını iddia etti.
Greer, "Tüm parçalar ayrıştırıldıktan sonra ortaya sert yapısı olan, macuna benzer bir şey meydana geldi. Çürümüş fıstık ezmesi gibi kokuyordu" ifadesini verdi.
Bilim insanları daha sonra bu macunumsu maddeyi asitte eritti ve geriye sadece yıldız tozu bıraktı.
[caption id="attachment_8216" align="aligncenter" width="695"] 1969 yılında düşen Murchison meteoru[/caption]Doç. Dr. Heck yaptıkları işlemi "iğneyi bulmak için samanlığı yakmak" olarak nitelendirdi. Bilim insanları, buldukları yıldız tozunun yaşını tespit etmek için uzay boşluğunda ne kadar uzun süre kozmik ışınlara maruz kaldığını incelemeye çalıştı.
Kozmik ışınlar, başka maddelerle de çarpışarak yeni elementler bulunabiliyor. Ne kadar uzun süre bu etkiye maruz kalırlarsa, o kadar çok yeni elementler meydana geliyor.
Böylece, bilim insanları buldukları yıldız tozunun üzerindeki elementleri inceleyerek, yaşının 7,5 milyar yıl olduğunu iddia etti.
Bugüne kadar bulunan bu tarz parçacıkların yaşı genellikle 4,6 ile 4,9 milyar yıl aralığında olduğu anlaşılıyordu. Güneş, 4,6 milyar; Yerküre ise 4,5 milyar yıl önce oluştu.