CHP'li Faik Öztrak'tan Türk Ekonomisini Kurtarma Yolları

CHP’nin ekonomi politikalarından sorumlu genel başkan yardımcısı Faik Öztrak, Türkiye'nin içinde bulunduğu ekonomik zorluklardan nasıl kurtulacağının yolunu çizdi. Öztrak, “Türkiye’deki enflasyonun üçte ikisi Saray mamulü. Erdoğan’ın yanlış politikalarıyla ortaya çıktı” dedi.

CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak Cumhuriyet gazetesinin sorularını yanıtladı. Öztürk kendisine yöneltilen, "AKP hükümeti “faiz neden, enflasyon sonuç” teziyle adına “Türkiye Modeli” dediği bir ekonomi politikası uyguluyor. Şu anda Türkiye ekonomisi ne durumda?" sorusuna şöyle yanıt verdi: "Her şeyden önce Türkiye her alanda çok kötü yönetiliyor. Bunun sonucunda iki tane iç içe geçmiş sorunla karşı karşıyayız. Bir tanesi ekonomik. Hükümetin baştan beri uygulamakta olduğu politikalarının iflası neticesinde ekonomi ciddi bir patinaj içine girmişti. İlk olarak 2018’de söylediği “faiz neden enflasyon sonuç” iddiası 2021 Ağustosu’nda tekrar edince ipler koptu. Türk parasını pul ettiler. Zaten dünyadan yüksekte seyreden enflasyon iyice yukarılara gitti. Türkiye’deki enflasyonun üçte ikisi Saray mamulü. Tayyip Erdoğan’ın yanlış politikalarıyla ortaya çıkan. İkinci önemli kriz devletteki yönetim krizi. Özellikle 2018’den itibaren tek adamlı parti rejiminin hayata geçmesi ile birlikte, Türkiye’deki tüm kurumlar ve karar alma süreçleri yıprandı. Adalet, güçler ayrılığı ifade özgürlüğü, demokratik standartlar, can ve mal güvenliği gibi konularda Türkiye son derece geriye gitti. Güven kalmadığı zaman yatırımcı yatırım yapmaz, tüketici tüketmez." Faik Öztrak, "AKP’nin baştan beri uyguladığı ekonomi modelinin temeli nedir?" sorusunu ise şöyle yanıtladı: "Dışarıdan sıcak parayı getir, millete borç ver tükettir, yatırım yaptır. Borca batırarak ekonomik büyümeyi sağla. Bunun bir sonu var. Bilançoların borç kısmı dolduğu anda borçlanma azalıyor. Ekonomide ciddi bir yavaşlama ve sıkıntılar ortaya çıkmaya başlıyor. Şimdi buna karşı adına model dedikleri ucube bir uygulama başlattılar. Son derece tehlikeli bir uygulama. Kur korumalı mevduat. Milletin cebinden para çıkmayacak dediler. Üç ayın sonunda çıkan para 11.7 milyar lira. Bu sadece Hazine’den çıkan para. Bir de vazgeçilen vergiler var. 10 milyar liradan vazgeçilmiş durumda. Kuru sabitledik diyorlar. Bunun içinde Merkez Bankası’nın arka kapısından çok büyük miktarlarda döviz satıyorlar. Sermaye hesapları açıksa bu dibi delik bir kovaya su dökmek gibi. Boşalıp gidiyor. 128 milyar dolar da böyle gitti. Seçime kadar oyun alanı yaratacak garip işler yapılıyor. Mesela son çıkan karşılıklar kararnamesi ile Türkiye’de kimin döviz alacağına, kimin yatırım yapacağına, kimin kredi alamayacağına, Tayyip Erdoğan karar veriyor. Ama bunu bu şekilde götürecek durumunuz yok. Bir yerden patlayacak ve domino taşı gibi başlayacaktır devrilmeye. Bunun devam etmesi durumunda çok ciddi bir borç ödememe krizi gelir, ödemeler dengesi krizi gelir. Ciddi kredi pompalıyorsunuz. Bu kadar hızlı kesimlerde krediyi arttırırsanız ithalatı da artırırsınız ki artırıyor. Dış ticaret açığımız her ay rekor kırıyor. Garantiler nedeniyle, döviz kuru elden çıkmaya başladığında bu bütçeyi etkileyecek, kamu açıkları ortaya çıkacak. Böylece Türkiye dış açık ve kamu açığı gibi iki sürdürülemeyecek etkinin altında kalacak. Bunun sonu Türkiye her zaman görmüştür ki kriz olmuş." Öztrak, "Ekonomiye yeni bir model öneriniz var mı? Sıcak parayla ekonomi yönetimi uzun yıllardır Türkiye’nin kaderi oldu..." sorusunu ise şöyle yanıtladı: "Bundan önceki krizde Türkiye’nin en önemli sorunu dış açığını finanse edemez hale gelmemizdi. Dolayısı ile kısa vadede önlemler alındı. Zaten o programın adı Güçlü Ekonomiye Geçiş programıydı. Bir türlü geçemedik. Kolay yola devam ettiler. Dünyada birçok ülke küresel ekonominin kendilerine sunduğu sermaye bolluğunun fırsatlarını rekabet güçlerini artıracak şekilde kullandı. Biz bunu yapamadık. Türkiye’nin yeni bir büyüme stratejisine ihtiyacı var. Üreterek, verimliliği artırarak ülkeyi zenginleştirecek bir büyüme stratejisine ihtiyaç var. Eğitim politikalarının yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Kamu özel arasında yeni bir diyaloğa ihtiyaç var. Artık neoliberalizm dönemi geçti. Kalkınmada kamunun akılcı bazı müdahalelerine ihtiyaç olduğu uluslararası kabul görüyor. Bu nedenle ciddi bir planlama teşkilatını ve ESK’yi kurmamız lazım. Enerji meselesi çok mühim: Herkesin ulaşabileceği bir enerji altyapısını kurmak zorundayız. Büyümenin toplumun her kesimine refahı dağıtabilmesi hiçbir kesimin bu sürecin dışında kalmaması. Bugün IMF, Dünya Bankası bu konuyu gündeme getiriyor. Yoksulluğa son vermek en önemli hedeflerden biri. Biz de diyoruz ki yoksulluğa son vereceğiz." Bu ekonomik krizin atılacak doğru adımlarla 6 ayda çözülebileceğini söyleyen Öztrak,"Ülkenin en büyük krizi 2001’di. Doğru ilaçla altı ayda ayağa kalktı. Tabii ki yandaşlara rant dağıtmanın, hesapsız kitapsız yatırımların bedelini milletimiz ödedi. Ama bundan sonraki dönemde halkın bunu ödeyecek gücü kalmadı." dedi. CHP'nin iktidara gelmesi durumunda çözüm için atılacak adımları Faik Öztrak şöyle sıraladı: "Çözülmesi için birinci şart güveni sağlamak için değişim. Onun için üç yeniye ihtiyacımız var. Yeni kurallar: Çünkü kurallar öyle hercü merç edildi ki bu kurallarla ülkeyi yönetmek mümkün değil. Yeni kurumlar: Kurumlar çok ciddi tahrip oldu. Ne planlama teşkilatı kaldı ne maliye. Devlet Personel, TÜİK, Merkez Bankası ortada. Bu kurumların yeniden güçlendirilmesi lazım. Yeni kadrolar: Bu kadroların güven vermediği için bu durumdayız. Bunların sağlam temele oturması için de tarafsız cumhurbaşkanı ve güçlü parlamenter bir demokrasi kurulmalı. Bu kadroların dört sütunu gerçekleştirmesi lazım. Hukuk devletin tesis edilmesi, adaletin sağlanması, yepyeni bir seçim yasası ve siyasi ahlak yasası. Parti olarak milletvekilini milletin seçmesini istiyoruz ki partiler dinamik hale gelsin diye. Devlette saydamlığı artırmamız lazım. Devlet ne yapıyorsa görünmeli. Dünya standartlarında ihale yasası çıkaracağız. Her şey bütçenin içinde olmalı. Görünür olmalı. Ne alınıyor ne ödeniyor herkes ulaşmalı. Sayıştay’ın üzerindeki sansürün kaldırılması gerekiyor. Kesin hesap komisyonun kurulması."