Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Müjdesi “Toryum” mu? Peki Toryum Nedir, Ne İşe Yarar, Türkiye’de Toryum Nerelerde Çıkartılır?

Araştırmacı yazar Haluk Özdil, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın müjdesinin Toryum olabileceğini belirtti.

Araştırmacı yazar ver analist Haluk Özdil, geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yeni bir müjde verebileceğiyle ilgili çıkan haberlere ilişkin gündeme bomba gibi düşecek bir tahminde bulundu. Özdil, Erdoğan’ın müjdesiyle ilgili olarak, “Müjde gerçek anlamda bir deprem etkisi oluşturacak bir şeyse bence toryumdur” ifadelerini kullandı. Peki söylentiler sonrasında herkeste büyük merak uyandıran Toryum elementi nedir? Türkiye’de Toryum nerelerde çıkartılır? Toryum elementi nerelerde kullanılır ve ne işe yarar? 1828 yılında Jöns Jacob Berzelius’un keşfetmiş olduğu ve periyodik tabloda aktinit serisinin ikinci üyesi olarak yerini alan Toryum, yer kabuğunun yaklaşık %0,0007'lik kısmını oluşturmaktadır. Toryum da tıpkı uranyum gibi doğada serbest halde bulunmaz, ancak yaklaşık 60 civarında mineralin içinde yer almaktadır. Bunlardan sadece monazit ve thorite, toryumun üretiminde kullanılmaktadır. Bu mineraller de ağırlıklı olarak toprak elementleri ile birlikte yer almaktadır. Uranyum gibi, toryum da bir nükleer enerjinin ham maddeleri arasında yer alır. Uranyum gibi toryum da doğada serbest halde bulunmaz, fakat 60 civarında mineralin içinde rastlanır. Bunlardan sadece monazit ve thorite, toryum üretiminde kullanılır.

Prototipler ABD, Almanya ve İngiltere'de

Toryum, sırasını bekleyen bir nükleer yakıt hammaddesi pozisyonundadır. Bunun en büyük nedeni ise, nükleer yakıt çevriminin sorun teşkil etmesidir. Toryum-232, bazı proseslerle uranyum-233'e dönüştürülebilmektedir. Toryum-233 de uranyum-235 gibi parçalanabilir bir maddedir. Bu parçalanma sonucunda da büyük bir enerji açığa çıkmaktadır. Yakıt çevrimi sorunu nedeniyle, bugün için toryumla çalışan ticari ölçekte büyük santrallar bulunmamakla birlikte, bu santralların prototiplerinin denemeleri İngiltere, Almanya ve ABD'nde uzun zamandır yapılmaktadır. Ticari ölçekte tüketimin olamaması nedeniyle, toryumun enerji hammaddesi olarak tüketimi hala yok denilecek kadar az düzeydedir. Enerji hammaddesi olarak kullanımı dışında, değişik kullanım alanlarında da tüketilen toryum miktarının fazla olmaması ve yıllık 700 ton ThO2 civarında olan dünya üretiminin tamamen monazitten yan ürün olarak elde edilmesi nedeniyle, halen, sadece toryum için işletilen  bir yatak bulunmamaktadır.

Türkiye’de toryum nerede çıkartılır?

Eskişehir'in Sivrihisar ilçesinin kuzey batısında yer alan, Kızılcaören, Karkın ve Okçu Köyleri arasında bulunan yaklaşık 15 km2'lik bir sahada, toryumun yanı sıra nadir toprak elementleri, barit ve fluorit içeren karmaşık yapılı yataklara rastlanmıştır.

Kullanım Alanları

Toryum; yüksek sıcaklıklarda magnezyumun direncini artırmak amacıyla alaşımların içerisinde, elektronik cihazlarda ve aydınlatmada tungsten filamanların kaplamalarında, yüksek ısıya dayanıklı potaların yapımında, yüksek çözünürlüklü kamera merceklerinde ve nükleer teknolojide kullanılmaktadır.