Doğuda Uygulanmaya Devam Eden Berdel Nedir?

Kelime anlamı ailenin kız ve erkek çocuğunun diğer ailenin kız ve erkek çocuğuyla karşılıklı olarak aynı zamanda evlendirilmesi olarak tanımlanan berdel, Doğu ve Güneydoğu bölgesinde uygulanmaya devam ediyor. Peki nedir bu  berdel?

Değiş - tokuş usulü evlendirme yöntemi olan berdelin çıkış nedeninin temelde doğu illerinde başlık parası kaynaklı olduğu düşünülmektedir. Bir ailenin kızının diğer bir ailenin başka bir ferdi ile kadın/erkek rızası olmadan aile anlaşması şeklinde evlendirilmesi olarak düşünebileceğimiz berdel kan davasının önüne geçilmesi için de uygulanabilmektedir.

Onun yerine anlamına gelen berdel, çocuk yaştaki bireylerin de feda edilmesine neden olmaktadır. Bir aile ekonomik yetersizlik neticesinde başlık parasını denkleştiremediği zamanlarda karşı taraftan gelin alabilmek adına kendi kızlarını ‘berdel’ etmektedir.

Çoğunlukla Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu'da başlık parasını denkleştiremeyen ailelerin kullandığı bir yöntem olan 'berdel'de aileler kız çocuklarını aralarında değiş tokuş ederek erkek çocuklarıyla evlendirmektedirler.

Öte yandan binlerce kişinin söz konusu uygulama yüzünden kötü zamanlardan geçtiği bilinmekte. Rızaya dayalı olmayan, salt aile anlaşması nedeni başlayan evlilikler nedeniyle pek çok kadın/erkekte tarif edilemeyen yaralar oluşabilmektedir. Ekşişeyler’de yer alan içeriğe göre, sonu hüsranla biten bir berdel vakasında çiftlerden biri ayrı düşerse diğer çiftin durumu da kritik bir hal almaktadır. Bozulan evlilik iki aileyi de yakından ilgilendirdiği için kız tarafının başlık parası gibi bir talebi olabilir. Mevcut tek bir evlilik olduğu ve herhangi bir karşılıklı alışveriş durumu ortadan kalktığı için kız vermiş olarak tabir edilen taraf "madem berdel yok, o zaman başlık parası rica edeyim" düşüncesine girebilmektedir. Bu da kadınların meta olarak görülmesinden başka bir anlama gelmemektedir.

Berdel’de sadece aile büyüklerinin söz hakkı olması işin bir başka kötü tarafıdır. Aileyi oluşturan bireylerin fikrinin bir önemi olmadığı gibi kararı aile büyüğü olarak tabir edilen yaşı büyük erkekler verir.

Öte yandan evlendirilen iki tarafta bu evlilikten razı değil ise ve de resmi nikahları yok ise bu durum yasal değildir.