Suriye Türk Rus Ortaklığıyla Oluşan Durumu Nasıl Değerlendiriyor?

Suriye Türk Rus Ortaklığıyla Oluşan Durumu Nasıl Değerlendiriyor? Türkiye'nin Bahar Kalkanı olarak nitelendirdiği son İdlib harekâtı ile birlikte Şam ve Moskova'ya geri adım attıracağı şeklindeki ön görüler, 5 Mart tarihinde  Moskova anlaşmasıyla açığa çıkan ek protokolle meydana geldi.

Tüm bu hareketlerin en başından bu yana Suriye'nin kotası, Rusya'yla gerçekleştirdiği ortaklığın durumu, çıkarılan zorluklar karşısında rejimin en kısa zamanda engelleneceği veya Rusya devletinin Şam'ı hareketsiz bırakabileceğine dair fikirler hiçbir zaman netlik kazanmıyordu. Fakat durum bu sefer öyle olmadı. Rusya ve İran'ın savaşa adım atmadığı ve gerçekleşecek rejime sayılı gün kaldığının altı çizildiği zamanlarda dahi Şam topraklarının her bir himayesinde kontrolün tekrar ele alınması vurgulanıyordu. Sistem kısa zamanda sınır kapılarını kapattı ve gücünü kaybetti ancak askeri, istihbari ve iktisadi fonksiyonlarını geri kazandı. Zorlandığı dönemler oldukça sık olsa da savaşta mobilizasyon yeteneğini yitirmedi. Diğer bir yandan sistem bu şekilde olmasaydı Rusya devleti, Beşar Esad yönetimine el koyarak bu kadar büyük riske girmeye karar vermezdi.

Rus siyasetinin ikili karakteri: Sadakat ve esneklik

Bu durum karşısında Rus dış politikasının temel duruşunu anlatan iki ana faktör kendini öne çıkarıyor: İlk olarak ikili ilişkilerin karşılıklı olarak güvenlik ve işbirliği anlaşması olan bir üyesini koruma konusundaki kararlılık baş gösteriyor. İkinci olarak da gerçekleştirilen bu kararlılığın arkasındaki dev esneklik. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın "Putin'e de söyledim, 'Sizin orada ne işiniz var? Eğer siz üs kuracaksanız, üssü yine kurun ama bizim önümüzden çekilin, bizi rejimle baş başa bırakın" sözünde de görülmek üzere Rusya ve Türkiye'nin Suriye ile yaptığı alışverişlerde genelde sorun Rusların rejim üzerinde hep bir üssünün olup olmadığına çekildi. 2012 yılında bulunan temsilciler de Cenevre süreci gerçekleşmesine yakın Rusya devletine, Esad'ın da yardımlarını esirgemesine yakın Tartus'ta bulunan deniz üssünü muhafaza etmeyi söylemişti. Rusya devleti gerekleştirdiği siyaset ile birlikte problemin yalnıza bir liman olmadığını izah etti. 30 Eylül 2015 yılında Rusya devleti savaşa doğrudan dahil olarak Orta Doğu'ya giderken müttefiklerine bağlı bir sistem olduğun sinyalini vermek istedi. Bu yaptığı durum ise; "Öngörüsüz" öngörülerin önünü açan da Rus siyasetinde bulunan esneklikti.