Kuzey Kıbrıs
Dünyada İnternet Kesintilerinin Sonuçları Nelere Sebep Oluyor? Markos Lemma, Etiyopya’nın hızla büyüyen başkenti Addis Ababa’da, IceAddis adlı bir teknoloji merkezinin kurucuları arasında bulunuyor.
IceAddis’in ortak çalışma alanında sert kahvelerin de etkisiyle gözlerini dört açmış, büyük hayalleri olan yatırımcılar çalışıyor. Ancak internet kapatıldığında tüm faaliyetleri durmak zorunda kalıyor.
Dijital haklar örgütü Access Now’ın paylaştığı veriye göre 2019’da 33 ülkede 200’den fazla bilinçli internet kesintisi yapıldı.
Markos, “Ofiste her şey bir anda duruyor. Kimse ofise gelmiyor, gelenler de internet olmadığı için fazla vakit geçirmeden çıkıyor” diyor ve şu şekilde:
“Bir yazılım hazırlamak için sözleşme imzalamıştık fakat internet kesintisi sebebiyle yazılımı zamanında teslim edemediğimiz için sözleşmemiz iptal edildi.”
“Bazı durumlarda uluslararası müşterilerimiz onları ihmal ettiğimizi düşünüyor ama yapabileceğimiz hiçbir şey olmadığını bilmiyorlar.”
İnternet kesilince yemek dağıtan motorcular da işlerini bırakıp beklemeyi sürdürüyor. İnternet olmadan insanlar sitelerden veya uygulamalardan yemek siparişinde bulunamıyor.
Markos, “İnternet kesintileri şirketleri ve insanları doğrudan etkiliyor” yorumunu yapıyor.
Ağdan çıkmak
Bu yalnızca Etiyopya’da olmuyor ve etkisi de sadece ekonomik değil. Access Now’ın araştırmasına göre ise dünya çapında on milyonlarca insan benzer kesintilerden etkileniyor.
Devlet yetkilileri hizmet sağlayıcılarına bazı alanlarda interneti kesme veya bazı siteleri engelleme emri verebiliyor.
İnsan hakları örgütleri bu tür uygulamaların dünya çapında hükümet baskılarına örnek olduğunu belirtiyor.
Türkiye’de de benzer kesintiler, özellikle 2013’teki Gezi protestolarının ardından sıklıkla uygulanır durumda. Bazı olayların ardından internet bağlantısı tamamen yavaşlarken bazı durumlarda da Twitter gibi sosyal medya siteleri ve Vikipedi gibi ansiklopediler uzun süre yasaklı kaldı.
Günümüzde de çevrimiçi ödeme aracı PayPal’ın Türkiye’de yasak olması nedeniyle uluslararası ödemelerde yaygın olan bu sistemi kullanan yabancıların Türkiye ile iş yapmasını bazı durumlarda zorlaştırabiliyor.
Haber kanalının analiz ettiği yeni veri, dünya çapında internet kesintilerinin özellikle protestolarla ilişkili olduğunu gösteriyor.
2019’da internet erişimi 60’tan fazla vakada protestolarla eş zamanlı olarak yasaklandı. 12 örnekte ise seçim dönemlerinde internet yasaklandı.
Hükümetler genellikle interneti kamu güvenliğini sağlamak ve yalan haberlerin yayılmasını önlemek için kestiklerini öne sürüyor.
