AB Sığınma Kurallarını Sertleştiriyor: Türk Vatandaşları Nasıl Etkilenecek?

Göç ve sığınma konularında artan baskılar karşısında Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, prosedürleri hem hızlandıracak hem de sıkılaştıracak yeni bir düzenlemeyi gündeme aldı. Bu kapsamda ilk kez bir güvenli menşe ülkeler listesi yayımlandı.

Yeni düzenleme kapsamında listede yer alan ülkelerin vatandaşları AB ülkelerine sığınma başvurusu yaptığında, hızlandırılmış prosedür uygulanacak. Süreç altı ay yerine üç ayda tamamlanacak ve başvuruların çoğuna olumsuz yanıt verileceği öngörülüyor.

Listede Hangi Ülkeler Var?

AB Komisyonu'nun yayımladığı ilk listede Bangladeş, Fas, Hindistan, Kolombiya, Kosova, Mısır ve Tunus bulunuyor. Ancak bu liste Türkiye’yi de yakından ilgilendiriyor. Çünkü AB’ye aday ülkeler, istisnai durumlar haricinde otomatik olarak güvenli menşe ülkesi kabul ediliyor.

Türkiye’nin Statüsü Ne Anlama Geliyor?

Türkiye, Arnavutluk, Sırbistan, Gürcistan, Ukrayna ve diğer aday ülkelerle birlikte AB'ye üyelik sürecinde olan ülkeler arasında yer alıyor. Aday ülkeler, demokrasi, insan hakları ve hukukun üstünlüğü gibi kriterleri sağlamakla yükümlü. Bu durum da Türk vatandaşlarının sığınma başvurularında AB tarafından güvenli bir ülke vatandaşı olarak değerlendirilmesine neden oluyor.

Sığınma Başvurularında Türkiye'den Gelenler Ne Durumda?

AB Sığınma Ajansı'nın (EUAA) 2024 verilerine göre, AB ülkelerine 1 milyonun üzerinde sığınma başvurusu yapıldı. Bunların yaklaşık 55 binini Türk vatandaşları oluşturdu. Ancak olumlu yanıt oranı sadece %17. 2019'da bu oran %54’tü. Bu durum, Türkiye’den yapılan başvuruların kabul edilme oranının ciddi şekilde düştüğünü gösteriyor.

Başvuruların çoğu Almanya, Fransa ve Yunanistan’a yapılıyor. Karar süresi ve değerlendirme kriterleri ise başvuranlar için giderek daha zorlayıcı hale geliyor.

Türkiye Listeden Çıkarılabilir mi?

AB ile üyelik süreci fiilen donmuş olan Türkiye, insan hakları ve demokrasi konularındaki olumsuz değerlendirmeler nedeniyle güvenli ülke statüsünü kaybetme riskiyle karşı karşıya kalabilir. Ancak şimdilik AB Komisyonu, Türkiye’yi listede tutmakta kararlı. Komisyon, değerlendirmelerini sadece kendi analizlerine göre değil; EUAA, UNHCR, EEAS ve üye ülkelerin görüşleriyle şekillendiriyor.

AB yetkilileri, listenin dinamik olduğunu, gerektiğinde askıya alma veya listeden çıkarma gibi mekanizmaların da kullanılabileceğini belirtiyor.

Tüm AB Ülkeleri İçin Bağlayıcı Olacak mı?

AB Komisyonu’nun hazırladığı bu liste, Avrupa Parlamentosu ve üye ülkeler tarafından onaylandığında tüm Birlik ülkeleri için bağlayıcı olacak. Ancak üye ülkeler, kendi ulusal listelerine Komisyon listesinden bağımsız olarak ekleme yapabilecek, fakat listedeki ülkeleri çıkaramayacak.