Tüm ülkede konut kiralarının çalışanların maaşlarıyla
karşılanamayacak seviyelere ulaşması Türkiye’de yaşanan konut krizini de günden
güne daha korkutucu hale getiriyor.
Mayıs ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre Türkiye
genelinde kira fiyatları yüzde 101 oranında artış gösterdi.
İstanbul'da kira fiyatları yüzde 109 oranında artarken İzmir'de
artış yüzde 150, Ankara'da ise yüzde 192 olarak açıklandı.
İstanbul’da sadece Ocak 2023-Mayıs 2023 döneminde satılık
konut fiyatlarında yaşanan artış kent genelinde yüzde 16,5 olurken Arnavutköy'de
artış yüzde 28,1'i, Şile'de yüzde 31,7'i, Çatalca'da yüzde 33'ü geçti.
Sosyal medya hesabından yayınladığı paylaşımda söz konusu
verilere dikkat çeken İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter
Yardımcısı Buğra Gökce, sahibinden.com istatistiklerine göre kiralananın
tahliyesi için açılan dava sayısının 2 yılda yüzde 47 arttığını açıkladı.
2020 yılında 27 bin 430 dava varken 2022 sonunda dava
sayısının 42 bin 31'e çıktığı bilgisini veren Gökce, "Tahliye davaları
Sulh Hukuk Mahkemeleri'nde açılan davaların yüzde 60'ına yaklaşmış
durumda" ifadelerini kullandı.
Konuya ilişkin çözüm önerilerini de sıralayan Gökce, şu sözlerle
yazdı:
Kısa Vadede;
- Dar
ve Sabit gelirliler ile Öğrencilere Kira Yardımları Hakkında Yasal
Düzenlemeler yapılmalıdır.
- Riski
olmayan güvenli binadaki boş konutların, başta kentsel dönüşüme tabi olan
riskli binalarda yaşayanlara dönüşüm sırasında, acil barınma kapsamında
olanlara kiralanması teşvik edilmelidir. Evini bu amaçla kiralayanlara
vergi indirimleri uygulanmalıdır.
- İkinci,
üçüncü ve daha fazla sayıda konutunu 2 yıldan fazla boş tutanlara
katlamalı emlak vergisi uygulaması başlatılmalıdır.
- Tüm
konut projelerinde inşa edilen toplam konutlardan belirli bir payın düşük
gelirliler ve dezavantajlılar için sosyal konut olarak ayrılması teşvik
edilmelidir.
- Konut
kiralamaları ile satışlarında rayiç bedel, kira bedeli ve satış
bedellerinin piyasa manipülasyonlarına konu olmaması için caydırıcı
hükümler hızla yürürlüğe konulmalı, emlak aracılık hizmetlerinde etkin bir
denetim sistemi hayata geçirilmelidir.
Orta-Uzun Vade;
- Konut
maliyetlerini hem arz hem de talep kısmında ucuzlatacak mali ve finansal
tedbirler hızla yürürlüğe konmalıdır.
- Konut
Finansman Sistemi kapsamlı bir yeniden yapılandırmaya tabi tutulmalıdır.
- Kamu
ve özel sektör bankalarına ilave olarak yeni konut finansman kurumları
sisteme kazandırılmalıdır.
- Toplu
Konut Fonu yeniden ihdas edilmelidir. TOKİ hem konut imalatçılarına hem de
vatandaşa kredi düzenlemelerine yeniden başlamalıdır.
- Dar
ve sabit gelirli vatandaşlara sosyal konut arzı çeşitlendirilmelidir.
Sosyal Yardımlı Konut, Sosyal Kiralık Konut, Mülk Sosyal Konut ile Halk
Konut olarak vatandaşlara farkı seçenekler sunulmalıdır.
- Konut
inşaatında bozulan tedarik zincirleri güçlü bir şekilde yeniden
kurulmalıdır.
- Konut
üretim maliyetlerini azalmak için yeni iktisadi teşebbüsler ve yerli
inşaat sanayi desteklenmelidir.
- Sosyal
konut inşa edenler ile inşaat malzemesi üreten iktisadi teşebbüsler
desteklenmelidir.
- Türkiye,
tüm dünyada faaliyet gösterecek şekilde güçlü bir Sosyal Konut Üreticiler
Birliği’ne kavuşmalıdır.
- Çevreci
konut imalat ürünleri ile hızlı yapım teknikleri geliştiren ve patent alan
üreticiler ve hizmet sağlayıcılara devlet desteği sağlanmalıdır.