Srebrenitsa Soykırımı Nedir? Ne Zaman Olmuştur?

Bosna-Hersek'in doğusundaki Srebrenitsa, 11 Temmuz 1995 tarihinde gerçekleşen soykırımla derin bir yara almıştır. 28 yıl sonra bile bu acı, kurbanların yakınları ve Boşnak halkının tamamı için hala geçerliliğini koruyor. Bugün, tanımlanmış kimlikleri olan 30 soykırım kurbanının cenaze töreninden sonra toprağa verilecek.

Srebrenitsa Soykırımı Nasıl Olmuştur?

Srebrenitsa, Ratko Mladic'in komutasındaki Sırp birlikleri tarafından işgal edilmesinin ardından Hollandalı askerlerin korumasına sığınan sivil Boşnakları barındırmaktaydı. Ancak daha sonra, bu sivil Boşnaklar Sırp güçlerine teslim edildi. Sırplar, kadın ve çocuklara Boşnak güçlerin kontrolünde olan bölgeye geçiş izni verdi, ancak en az 8,372 Boşnak erkeği ormanlık alanlarda, fabrikalarda ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar, toplu mezarlara gömüldü.

Savaş sonrasında kayıpları bulmak amacıyla yapılan çalışmalarda toplu mezarlarda cesetlere ulaşıldı. Bu kurbanlar kimliklerinin tespit edilmesinin ardından her yıl 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenen törenle toprağa veriliyor.

Sırplar, 1995 yılında bütün dünyanın gözü önünde 8372 Bosnalı kardeşimizi şehit etti. #Srebrenitsa soykırımını unutma!..🦋 pic.twitter.com/QIw1O6sKE2

— Ümit Özdağ (@umitozdag) July 11, 2023

Soykırım Kararı ve Suçlular

Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı, 2007 yılındaki bir kararda, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden (ICTY) gelen kanıtlara dayanarak, Srebrenitsa ve çevresinde yaşananları "soykırım" olarak nitelendirdi.

Sırp komutan Ratko Mladic, ICTY'deki duruşmada Srebrenitsa soykırımı dahil birçok suçtan müebbet hapse mahkum edildi.

Aynı mahkeme, 2016 yılındaki bir kararda ise Bosnalı Sırpların savaş dönemindeki eski lideri Radovan Karadzic'e Srebrenitsa soykırımı dahil 10 ayrı suçtan 40 yıl hapis cezası verdi. Mahkeme ayrıca Srebrenitsa soykırımında suç işledikleri gerekçesiyle eski Sırp general Radislav Krstic'i 35 yıl, Vidoje Blagojevic'i 15 yıl, Vujadin Popovic ve Ljubisa Beara'yı müebbet, Drago Nikolic'i 35 yıl, Ljubomir Borovcanin'i 17 yıl, Vinko Pandurevic'i 13 yıl, Radivoje Miletic'i 19 yıl, Milan Gvero'yu 5 yıl hapse mahkum etti.

Bosna-Hersek Mahkemesi'ndeki başka bir dava ise 13 Temmuz 1995 tarihinde binlerce Boşnak sivilin katledilmesiyle suçlanan Milorad Trbic'e 30 yıl hapis cezası verdi. Bugüne kadar "Srebrenitsa" davalarında farklı mahkemelerde yargılanan 45 Sırp toplamda 699 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Ayrıca, eski Sırbistan Cumhurbaşkanı Slobodan Milosevic de Srebrenitsa'daki soykırımdan suçlu bulunmuş, ancak yargılanması devam ederken cezaevinde yaşamını yitirmiştir.