WhatsApp ve Signal’e Yeni Düzenleme: Erişim Engeli mi Geliyor?

Türkiye, WhatsApp, Signal ve benzeri haberleşme uygulamalarına yönelik yeni bir düzenleme hazırlığında. Hükümetin daha önce Twitter, Facebook ve TikTok gibi sosyal medya platformlarına uyguladığı yasal düzenlemelerin bir benzerini, bu popüler mesajlaşma servislerine getirmeye hazırlandığı iddia ediliyor. Yeni düzenleme ile bu platformların Türkiye’de resmi bir temsilcilik açması zorunlu hale gelebilir.

Bilişim uzmanları ve hukukçular, yeni düzenlemenin kullanıcılar için ciddi sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor. Eğer şirketler Türkiye’nin sunduğu yasal gereklilikleri yerine getirmezse, bant daraltma uygulaması ve erişim engeli gibi yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler.

Türkiye'de Sosyal Medya ve Mesajlaşma Platformlarına Düzenlemeler Neler?

Türkiye'de son yıllarda sosyal medya platformlarına yönelik sıkı denetim politikaları uygulanıyor. Twitter, Facebook, TikTok ve YouTube gibi platformlar için getirilen düzenlemeler, Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu, içerik kaldırma taleplerine hızlı yanıt verilmesi ve belirli yasaklara uyulması gibi şartları kapsıyordu.

Bu platformların bazıları Türkiye'nin taleplerini kabul ederken, bazıları da yaptırımlarla karşılaştı. WhatsApp ve Signal için getirileceği öne sürülen bu yeni düzenleme de benzer şekilde, bu platformların Türkiye’de ofis açmasını, resmi temsilciler atamasını ve devletin taleplerine yanıt vermesini zorunlu hale getirebilir.

Bilişim hukukçusu Prof. Dr. Yaman Akdeniz, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından hazırlanan ve kamuoyuna sızan "Şebekeler Üstü Hizmet Sunumu" başlıklı taslak yönetmeliğin detaylarını paylaştı.

Akdeniz’e göre, yeni düzenleme şu yaptırımları içerebilir:

• WhatsApp ve Signal, Türkiye’de bir şirket kurmaya zorlanabilir.

• Yetkilendirme yapılmazsa bant daraltma ve erişim engelleme gibi yaptırımlar uygulanabilir.

• Bu durum, milyonlarca kullanıcının haberleşme özgürlüğünü etkileyebilir.

Akdeniz, bu düzenlemenin özellikle seçimler öncesinde iletişim araçlarını daha sıkı denetim altına alma girişimi olabileceğini belirtiyor.

Dünyada Hangi Ülkeler WhatsApp ve Signal’i Kısıtladı?

Türkiye'nin bu düzenleme taslağı, daha önce Çin, Rusya, İran ve bazı Orta Doğu ülkelerinde uygulanan iletişim kısıtlamalarına benzer olarak değerlendiriliyor. İşte bazı ülkelerin WhatsApp ve Signal'e uyguladığı kısıtlamalar:

1. Çin

Çin, dünyanın en katı internet sansür sistemlerinden biri olan "Büyük Güvenlik Duvarı" (Great Firewall) politikasıyla WhatsApp ve Signal gibi mesajlaşma uygulamalarını tamamen yasakladı. Çin vatandaşları, yalnızca devlet tarafından onaylanan ve kontrol edilen WeChat gibi uygulamaları kullanabiliyor.

2. Rusya

Rusya, Telegram’ı yasaklama girişiminde bulunmuş, ancak halkın VPN kullanarak erişime devam etmesi üzerine bu yasağı kaldırmak zorunda kalmıştı. WhatsApp ve Signal gibi uygulamalara yönelik de çeşitli düzenlemeler getiren Rusya, şirketleri veri paylaşımı konusunda devletle iş birliği yapmaya zorladı.

3. İran

İran, ülkedeki protestolar sırasında WhatsApp, Signal ve Telegram gibi haberleşme uygulamalarına erişimi kısıtlamıştı. Ayrıca, bu uygulamaların devlet taleplerine yanıt vermesini zorunlu hale getiren yasalar çıkarıldı.

4. Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan

BAE ve Suudi Arabistan, WhatsApp ve Signal’in sesli ve görüntülü görüşme özelliklerini uzun yıllardır yasaklı tutuyor. Bu ülkelerde yaşayanlar, haberleşme için çoğunlukla devlet tarafından onaylanan yerel uygulamaları kullanıyor.

WhatsApp ve Signal Kullanıcılarını Neler Bekliyor?

Eğer Türkiye'deki yeni düzenleme yasalaşırsa, WhatsApp ve Signal gibi platformlar şu risklerle karşı karşıya kalabilir:

1. Türkiye’de resmi bir temsilcilik açma zorunluluğu

2. Devletin taleplerine uymazlarsa erişim engeli veya bant daraltma uygulanması

3. Veri güvenliği ve şifreleme politikalarına devlet müdahalesi

Bant daraltma uygulaması, kullanıcıların bu platformlara erişimini önemli ölçüde yavaşlatabilir, hatta VPN kullanımı olmadan bu uygulamalara girmeyi imkânsız hale getirebilir