Atatürk'ün dış politika ilkeleri, onun dünya görüşüyle tam bir uyumluluk gösterir. Atatürk'ün dünya görüşünü üç başlık altında toplayabiliriz.
1- Tam bağımsızlık
2- Millet egemenliği
3- Kökten Çağdaşlaşma
Atatürk'ün Dış Politika anlayışını kavrayabilmek için onun devraldığı Osmanlı İmparatorluğu'nun Dış Politikalarını da anlamak gerekir.
• Atatürk milli bir dış politika izlemiştir. Millî Dış politika, Türkiye’nin başka ülkelerle ilişkilerinde millî menfaatlerini ve güvenliğini koruyan; başka milletlere zararlı olmayan barışçı bir siyasettir.
• Atatürkçü düşüncede millî dış politikanın ilkeleri içinde, bağımsızlığımızı her şeyin üstünde tutmak, millî gücümüze dayanmak, millî sınırlar içinde kalmak, gerçekleştirilemeyecek emeller peşinde koşmamak ilke olarak kabul edilmiştir.
• Ayrıca milletler arası ilişkilerde eşitlik ve dostluğa dayalı karşılıklı ittifaklar kurmak, dış politikayı yürütürken her zaman iç teşkilatı ve kamuoyunu dikkate almak, diğer devletlerin iç politikalarından ve yönetimlerinden etkilenmemek önemsenen konular içindedir.
• Dış politikada, diplomaside, bilim ve teknolojiyi yol gösterici olarak kullanmak, dünyadaki gelişmeleri göz önünde tutmaktır.
• Türkiye ilk dönem Lozan’dan kalan sorunları çözmeye çalışırken ikinci dönemde aktif bir dış siyaset izlemiş ve bölge devletlerle ittifak antlaşmaları yapılmıştır.
Geçtiğimiz günlerde Nihat Dinç’ten naklen emekli Büyükelçi Özdem Sanberk CNN Türk’te Atatürk’ün “5 dış politika ilkesini” dile getirdi.
İlginç ve çok isabetli bu ilkeleri Atatürk dönemin Dışişleri -Genel Sekreteri (bugünün müsteşarına eşdeğer mevki) Numan Menemencioğlu’na söylemiş.
İşte aktarılan o ilkeler:
1- Komşularınızın iç işlerine karışmayın.
2- Rusya’yı tahrik etmeyin.
3- Arap ülkeleriyle tarihi, sosyal, kültürel ilişkilerinizi geliştirin. Fakat aralarındaki anlaşmazlıklara karışmayın.
4- Sormadan akıl vermeyin.
5- Batı kültürünü benimseyin, fakat onların emperyalist emellerine alet olmayın.