Bilim İnsanlarından Felaket Uyarısı

Bilim insanları, yeni yapılan araştırmalar ışığında küresel ısınma nedeniyle ‌devrilme‌ ‌noktaları‌ ‌riski‌ ‌altındaki‌ ‌buz‌ ‌tabakaları‌ ‌ve‌ ‌okyanus‌ ‌akıntılarının ‌birbirini‌ ‌istikrarsızlaştırarak ‌insanlık‌ ‌için‌ ‌ciddi‌ ‌sonuçlar‌ ‌doğuran‌ ‌ bir‌ ‌domino‌ ‌etkisine‌ ‌yol açacağı konusunda uyarıda bulundu.

Yapılan yeni bir araştırma kapsamında Batı Antarktika, Grönland, Atlantik Körfezi akıntısı ve Amazon yağmur ormanlarındaki buz tabakaları arasındaki etkileşimleri incelendi. Üç boyutlu bilgisayar simülasyonları ile gerçekleştirilen araştırmada sıcaklık artışlarının Paris İklim Anlaşması’nın üst sınırı olan 2 derecenin altına düştüğünde bile ekosistemlerin üçte birinin domino etkisiyle yıkım yaşanacağını bulundu.

Küresel iklim değişikliği baz alınarak yapılan çalışma Earth System Dynamics adlı dergide yayınlandı. Araştırmacılar, yeni bir tür iklim değişikliği modeli oluştururken, bu yeni sistemin etkileşime girdikçe  özellikle taşma noktaları için sıcaklık eşiklerinin nasıl değiştiğine odaklanan ve 3 boyutlu simülasyonlarını çalıştırmalarına izin veren bir yaklaşım kullandı.

Domino Etkisine Örnek

Araştırmacılar, söz konusu domino etkisine örnek olarak, Grönland buz tabakasının erimesini gösterdi. Buna kapsamda, buzulların erimesi okyanusa tatlı su bırakarak Körfez Akıntısı’nı yavaşlatıyor. Bu nedenle tropik bölgelerden kuzey kutbuna doğru daha az ısı taşınıyor ve Güney Okyanusu'nda sular daha uzun süre boyunca sıcak kalıyor.  Ardından Antarktika'daki buz tabakaları istikrarsızlaştığı için Grönland buz tabakasının kenarlarında daha fazla erimeye neden olarak küresel deniz seviyesini yükseltiyor.

Almanya'daki Potsdam İklim Etkisi Araştırma Enstitüsü'nden (PIK) Profesör Ricarda Winkelmann, konuya yönelik yaptığı açıklamada bunun bir tahmin değil risk analizi olduğunu savunarak; Bulgularımız hala endişe uyandırıyor. Sera gazı emisyonlarını azaltmak ve devrilme süreçlerini önlemek için az zamanımız var” ifadelerini kullandı. İnsanlığın atmosferdeki sıcaklık eşiğini geçmesi için çok az bi zamanı kaldığını ve on yılları içerisinde çok kritik sonuçlar görüleceğini söyleten Winkelmann, örnek olarak şunları gösterdi: Buzların erimesinden kaynaklanan deniz seviyesinin kıyı kentlerinde metrelerce yükselmes,  kasırga, siklon ve seller gibi aşırı iklim olayları.

Öte yandan çalışmanın yazarları, Amazon'un çoğunun karbon depolayan ormanların yerini savanaların aldığı bir devrilme noktasının yaklaştığını belirtti. Bu kapsamda ise Körfez Akıntısı’nın  önemli bir parçası olduğu ve Batı Avrupa'yı ılıman tutan Atlantik Meridyonel Devrilme Dolaşımı’nın (AMOC) okyanus akıntıları, bin yılı aşkın süredir en zayıf noktasında bulunuyor.

Varoluşsan Bir Tehdit!

Mayıs ayında ise bilim insanları, Grönland buz tabakasının önemli bir bölümünün devrilme noktasının eşiğinde olduğunu bildirdi. Exeter Üniversitesi'nden Profesör Tim Lenton tarafından yürütülen 2019 tarihli bir bir çalışma, dünyanın bir dizi iklim devrilme noktasını çoktan aşmış olabileceğini ve bunun da araştırmacıların “medeniyet için varoluşsal bir tehdit” olarak adlandırdığı duruma yol açabileceğini öne sürdü.