
Yayınlanma: 23 Haziran 2025 10:45
Güncellenme: 5 Aralık 2025 07:20
ABD’nin düzenlediği saldırılar, İran’ın nükleer programına ciddi zarar verdi ancak program tamamen devre dışı kalmadı. Tahran yönetimi bu saldırıları “kabul edilemez” olarak nitelendirirken, daha sert adımların sinyalini verdi. Özellikle nükleer tesislerin hedef alınması, İran’ın uluslararası denetime son verip bomba geliştirme sürecini hızlandırabileceği ihtimalini gündeme getirdi.
Saldırılarda İran ordusunun üst düzey kadroları hedef alınırken, Dini Lider Ayetullah Ali Hamaney uzun süredir kamuoyu karşısına çıkmıyor. Ancak gelen bilgiler, Hamaney’in karar alma mekanizmasındaki kontrolünü sürdürdüğü yönünde. İran’ın büyük kararlar almadan önce Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi ile istişare ettiği biliniyor ve Hamaney’in onayı olmadan bu adımların atılamayacağı belirtiliyor.
Hürmüz Boğazı, dünya petrol ticareti için hayati öneme sahip. Küresel petrol arzının yaklaşık %20’si bu dar geçitten geçiyor. İran Meclisi’nin boğazı kapatma yönündeki oylaması, sadece bölgesel değil küresel düzeyde kriz yaratabilir. Boğazın kapatılması halinde, enerji fiyatlarında büyük dalgalanmalar bekleniyor. Hürmüz Boğazı petrol akışı durursa, başta Avrupa ve Asya olmak üzere tüm dünya etkilenebilir.
İran, şu ana kadar doğrudan askeri karşılık vermedi. Ancak dışişleri bakanı ve baş nükleer müzakereci Abbas Araghchi’nin yaptığı “Bu olaylar kabul edilemez ve kalıcı sonuçları olur” açıklaması dikkat çekti. İran’ın, Amerika İran gerilimini yeni bir aşamaya taşıyacak adımları ölçülü ve hedef odaklı planladığı düşünülüyor.
İran’ın diplomatik müttefikleri Rusya ve Çin şu aşamada açık destek sunmaktan kaçınıyor. Öte yandan İran’ın bölgede kullandığı silahlı vekil grupların da önemli ölçüde zayıfladığı bildiriliyor. Bu da İran’ın doğrudan ve etkili bir hamle yapma ihtimalini artırıyor.
İran Hürmüz Boğazı üzerinden vereceği mesajla hem ABD’ye hem de dünya kamuoyuna stratejik bir uyarı yapabilir. Şimdilik diplomatik mesajlar ağır bassa da, Hürmüz Boğazı’nın kapatılması sadece bir tehdit değil, aynı zamanda büyük bir krizin başlangıcı olabilir.