Borsadaki En Faydalı İndikatörler Nelerdir ve Nasıl Yorumlanırlar?

İndikatör ile Teknik analiz, bir hisse senedi fiyatını değerlendirmenin ve gelecekteki yörüngesini tahmin etmenin en sağlıklı yoludur.

Borsada Kullanılan En Faydalı İndikatörler Nelerdir ve Nasıl Yorumlanırlar?

Teknik analiz, bir hisse senedi fiyatını değerlendirmenin ve gelecekteki yörüngesini tahmin etmenin en sağlıklı yoludur. Fiyat hareket analizi çok hareketli bir süreç olabilir, geçmiş verilere dayanan sonuçlar ile yatırım kullanımı kapsamlı bir şekilde incelenmektedir. Teknik göstergeler genellikle temel analizi tamamlayıcı rolü üstlenir ve mevcut ekonomik koşullarla birlikte bir firmanın finansal durumuna daha fazla odaklanır. Teknik göstergeler, geçmişteki fiyat hareketlerinin geleceği nasıl taklit ettiğini incelemeye yardımcı olduğu için, hisse senedi ve forex piyasalarında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Ek işlem yetenekleriyle, göstergeler artık fiyat hareketlerini saniyesi saniyesine kadar takip edebiliyor. Sonucunda, bu gelişmeler tüccarların daha hızlı ve daha verimli hareket etmelerini sağlayabiliyor.

Teknik İndikatörler Nedir?

Teknik indikatör, bir varlığın fiyatının nasıl hareket edebileceğini anlamaya yönelik matematiksel bir yöntemdir. Veri girişi ise, geçmiş fiyat, hacim veya türevler durumundaki açık pozisyonları içerir. İndikatör genellikle bir grafik üzerinde çizilmekte, tüccarlar tarafından trend ve fiyatın gelecekte nasıl davranabileceğini tahmin etmek için kullanılır. Bir yatırımcı olarak, bu göstergelerin çoğunu kişisel ihtiyaçlarınıza göre özelleştirebilirsiniz. Bu göstergeler, elbette eğilimleri belirlemenin basit yollarını sunar, ancak başarı değerlendirmesi yapmak için önce bu indikatörleri test etmeniz gerekir. Piyasadaki mevcut göstergelerin çoğu, sürekli güncellemeler ile beslenmeye devam etmesi yatırımcı ihtiyaçları için özellikle önemlidir. Tüccar ve yatırımcılar ayrıca her gün yeni göstergeler yaratarak, doğruluğu kontrol etmek isterler. Bunun en sağlıklı yollarından biri de geriye dönük test yapmaktır. Bu test sürecinde, gerçek sonuçlar ile indikatörün öngördüğü sonuçları karşılaştırabilirsiniz. Her iki sonuç aynı doğrultuda ise, indikatörün etkili olduğu kabul edilebilir ve yatırım kararları almak için göstergeyi kullanabilirsiniz.

Teknik İndikatör Türleri Nelerdir?

İndikatörler, fiyat veya diğer metrikleri izlemelerine bağlı olarak çeşitli sınıflara ayrılıyorlar. Genel olarak teknik indikatörleri aşağıdaki dört kategoriye ayırabiliriz.

Trend İndikatörleri

Bu, bir varlığın fiyatında bir eğilim olup olmadığını gösteren bir göstergedir. Yatırımcı tarafından sinyalin güçlü olup olmadığı veya olası bir fiyat değişikliğini anlamalarına yardımcı olur. Hareketli Ortalama İndikatörü (MA) en popüler trend göstergesidir.

Hareketli Ortalama İndikatörü (MA) Nedir?

Bir trend göstergesi olan Hareketli Ortalama İndikatörü (MA), en yaygın kullanılan teknik indikatörlerden biridir. Belirli bir dönemden alınan ortalama fiyat ile hissenin olası fiyat haritasını belirler. MA indikatöründe, ortalama fiyatı birkaç güne veya birkaç dakikaya bile ayarlayabileceğiniz özelleştirmeler mevcuttur. Aşağıdaki grafik, S&P 500’den E-Mini fiyatına karşı çizilen 14 günlük ağırlıklı hareketli ortalamayı göstermektedir.

Grafikte görebileceğiniz gibi, fiyat çizgisinin hareketli ortalama çizgisini geçtiği birçok durumda, trend tersine dönmektedir, buna da çapraz geçiş denir. Bir tüccar olarak, stratejinize( kısa vadeli veya uzun vadeli ) bağlı olarak indikatör zaman aralığını özelleştirebilirsiniz. Hareketli Ortalama İndikatörleri (MA), direnç veya destek noktalarını belirlemek için de kullanılmaktadır. Bir yükseliş trendinde, destek seviyesini belirlemek için 50 günlük MA, 100 günlük MA veya 200 günlük MA kullanılabilir. Düşüş trendindeki direnç seviyelerini belirlemek için de aynı yönetimi uygulayabilirsiniz. MA indikatörleri, tarihsel fiyatlara bağlı oldukları için gerçek hayattaki karşılığı biraz gecikmeli olabilir. Yukarıdaki grafik, Üstel Hareketli Ortalama İndikatörü(MA)'nün gelişmiş bir sürümüdür. Basit Hareketli Ortalamalarda genellikle gözlemlediğimiz gecikmeyi azaltmak için, ortalamayı hesaplarken en son fiyatlara daha fazla ağırlık verilmesini sağlanmalıdır.

Momentum İndikatörleri

Bir trend indikatörünün daha gelişmiş bir biçimi olan momentum göstergeleri, bir indikatörün gücünü ölçmeye yardımcı olmaktadır. Bir varlığın aşırı alınıp satılmadığını belirlemeye yardımcı olan Momentum indikatörlerinin en popüler olanları, Göreceli Güç Endeksi (RSI), Hareketli Ortalama Yakınsama/Iraksama (MACD), Stokastik ve Emtia Kanal Endeksi (CCI) indikatörleridir.

Göreceli Güç İndikatörü (RSI) Nedir?

RSI, 0 ile 100 arasında değişen yaygın bir momentum indikatörüdür. 70'in üzerinde bir değer, hissenin aşırı satın alındığını ve gelecekte satış baskısı olabileceğini göstermektedir. 30'un altındaki bir RSI ise, aşırı satıldığını ve önümüzdeki günlerde fiyatta bir artış olabileceğinin habercisidir. RSI için matematiksel formül şu şekildedir, RSI = 100 – 100 / (1 + RS) Göreceli güç anlamına gelen RS, yukarı hareketin ortalama getirisini, aşağı hareketin ortalama getirisine bölerek bulmaktadır. 15 günlük bir RSI hesaplamasında ortalama yüzde 0,5 getiri ile 10 günlük kazanç var ve ortalama yüzde 0,25 kayıp ile 5 günlük var ise, sonuç RS 2 ve RSI yüzde 67'dir. Aşağıdaki tabloda, S&P 500 E-Mini için klasik 14 günlük RSI'yi göstermektedir.

MA göstergelerinden farklı olarak, ölçekler fiyattan farklı olduğu için RSI'yi farklı bir bölümde oluşturmanız gerekir. İki noktalı çizgi aşırı alım ve aşırı satım seviyelerini temsil etmektedir. Birçok durumda ise, RSI 70 değeri her aştığında fiyatın düşüş gösterdiğini görüyoruz. Ayrıca daha dinamik bir ticaret için, zaman dilimini 14 gün yerine birkaç saniyelik bir opsiyona düşürebilirsiniz. Daha kesin sonuçlara ulaşmak için, aşırı alım seviyesini 90'a ve aşırı satım seviyesini 10'a çekebilirsiniz.

Hareketli Ortalama Yakınsama Sapması (MACD) Nedir?

Hareketli ortalamaların hesaplanması kendi başına oldukça yararlı olsa da, hareketli ortalama yakınsama sapması (MACD) gibi diğer teknik analiz göstergeleri için de temel oluşturabilmektedir. Hareketli ortalama yakınsama sapması (MACD), tüccarlar tarafından iki hareketli ortalama arasındaki ilişkiyi izlemek için kullanılan bir göstergedir. Genellikle 26 günlük üstel hareketli ortalamadan (EMA), 12 günlük üstel hareketli ortalamanın çıkarılmasıyla hesaplanır. MACD pozitif olduğunda, kısa vadeli ortalama, uzun vadeli ortalamanın üzerinde yer almaktadır. Bu, yukarı doğru bir momentumun göstergesidir. Kısa vadeli ortalama, uzun vadeli ortalamanın altında kalması durumunda, momentumun aşağı yönlü olduğunun bir işaretidir. Birçok tüccar, sıfır çizgisinin üstü veya altında bir hareket olup olmadığını da izlemektedir, sıfırın üzerinde bir hareket, satın alma sinyali olurken, sıfırın altındaki bir hareket ise satış için bir sinyal olarak alınmaktadır.

MACD İndikatörü Nasıl Okunur?

Hareketli Ortalama Yakınsama sapmasını ayrıntılı olarak anlayabilmek için, bileşenlerini bir grafik üzerinde okuyabilmek oldukça önemlidir. Gösterge, sıfır çizgisi etrafında hareket eden üç öğeden oluşur: MACD çizgisi, sinyal çizgisi ve histogram. MACD çizgisi (12 dönemlik EMA – 26 dönemlik EMA), yatırımcıların yaklaşan yükseliş ve düşüş trendlerini belirlemelerine yardımcı olur. Sinyal çizgisi (MACD hattının 9-dönem EMA'sı), trend dönüşlerini tespit etmek, en uygun giriş ve çıkış noktalarını işaretlemeye yardımcı olmak için MACD hattına ek bir analiz çeşitidir. Histogram MACD ve Sinyal çizgisinin yakınsama ve sapmasının grafiksel bir temsilini sağlar. Bu çizgilerin her birinin ayrı bir değeri bulunmaktadır. Pozitif değere sahip bir MACD çizgisi, kısa EMA'nın uzun EMA'nın üzerinde olduğunu gösterir. EMA uzun olandan ne kadar kısa ise, MACD hattının pozitif değerindeki artı bir o kadar büyük olur. Ve bu da, yukarı yönlü momentumun arttığının bir göstergesidir. Öte yandan, negatif MACD ise kısa EMA'nın uzun olanın altında olduğunu gösterir. Her iki çizgi de birbirinden uzaklaştıkça negatif değerler artmaktadır, bu artan bir aşağı yönlü momentumumuz var anlamına gelir.

Üstel hareketli ortalama hareketine bağlı olarak, aralarındaki ilişki ıraksak veya yakınsak olabilir. Iraksama, her ikisi de birbirinden uzaklaştığında, Yakınsama ise yakınlaştıklarında meydana gelen bir durumdur.

Stokastik İndikatörü Nedir?

Stokastik indikatörü olarak da bilinen stokastik osilatör, trend dönüşlerini tahmin etmek için kullanılan ve yararlı bir ticaret göstergesidir. Stokastik aynı zamanda fiyat momentumuna da odaklanarak, hisse senetleri, endeksler, para birimleri ve diğer birçok yatırım varlığındaki aşırı alım- aşırı satım seviyelerini belirlemek için kullanılabilir. Diğer bir deyişle, Momentum fiyat hareketindeki hızlanma oranıysa, Stokastik osilatör fiyat hareketlerinin momentumunu ölçmektedir. Stokastik indikatörünün arkasındaki fikir, bir varlık fiyatının momentumu, varlık fiyat hareketi gerçekten yön değiştirmeden önce değişeceğidir. Sonuç olarak, Stokastik indikatörü trend dönüşlerini tahmin etmek için kullanılabilir. Stokastik indikatörü, deneyimli tüccar ve teknik analiz öğrenenler tarafından sıklıkla kullanılmaktadır. Hareketli ortalamalar, trend çizgileri ve destek, direnç seviyeleri gibi diğer teknik analiz araçlarının yardımıyla, stokastik indikatör alım satım doğruluğunu iyileştirmek ve karlı giriş, çıkış noktalarını belirlemeye yardımcı olabilmektedir.

Stokastik İndikatörü Nasıl Yorumlanır?

Stokastik gösterge 0 ile 100 arasında ölçeklenmektedir!

Stokastik çizgiler 80'in üzerinde olduğunda, varlığın yüksek-düşük aralığının tepesine yakın işlem gördüğünü gösterirken, 20'nin altındaki bir okuma ise varlığın yüksek-düşük aralığının altına yakın işlem gördüğüne işaret etmektedir.
Stokastik çizgilerin 50'nin üzerinde olduğunda, varlığın işlem aralığının üst kısmında işlem gördüğünü gösterirken, 50'nin altındaki okumalar ise, varlığın işlem aralığının alt kısmında işlem gördüğüne işaret eder.
Stokastik çizgiler 80'in üzerinde olduğunda, gösterge varlığın aşırı satın alındığını gösterir. Stokastik çizgiler 20'nin altına düştüğünde, varlığın aşırı satıldığını gösterir. Aşırı alım - satım seviyeleri, trend dönüşlerini tahmin etmek için oldukça kullanışlıdır. Stokastik gösterge 80'in üstünden 50'nin altına düşerse, fiyatın düştüğünü, indikatör 20'nin altından 50'nin üstüne çıkarsa, fiyatın yükseldiğini gösterir. Tüccarlar ayrıca ıraksamayı da bu indikatör ile arayabilirler. Bu, stokastik trend çizgisi ve fiyatın trend çizgisinin birbirinden uzaklaştığı zamandır. Ayrıca bu, bir fiyat eğiliminin zayıfladığını ve yakında tersine dönebileceğini gösterir.

Stokastik İndikatör Formül ve Hesaplaması Nasıl Yapılır

Bu bölümde, stokastik indikatör hesaplamasına göz atıp, hassasiyeti değiştirmek için formülün hangi öğelerini ayarlayabileceğinizi belirteceğiz. Temel formül aşağıdaki gibidir;

C = En son kapanış fiyatı, L14 = Son 14 işlem seansında işlem gören en düşük fiyatı, H14 = Son 14 işlem seansında işlem gören en yüksek fiyatı, %K = Yüzde olarak stokastik indikatörün mevcut değeri, İndikatörün nasıl çalıştığına dair pratik bir örnek vermek için, bir S&P 500 endeksine bakacağız. Bu rakamlar, E-mini S&P 500 vadeli işlem sözleşmelerine dayanmaktadır.

Mevcut seviye = 3490 Son 14 işlem seansının düşük puanı = 3300 Son 14 işlem seansının yüksek puanı = 3500 Hesaplama aşağıdaki gibi olmalıdır; 3490-3300/3500-3300 = 190/200 (190/200) x 100 = %95.

Emtia Kanal Endeksi (CCI) Nedir?

Emtia Kanalı Endeksi (CCI), işlem gören varlığın aşırı alım veya aşırı satım durumuna ne zaman ulaştığını belirlemeye yardımcı olan bir momentum osilatörüdür. Tüccarlar ayrıca bir trendin yönünü, gücünü, geri dönüşleri ve aşırılıkları daha iyi tespit edebilmek için bu indikatörü kullanır. CCI indikatötür teknik analist ve matematikçi Donald Lambert tarafından geliştirilip, 1980'de Emtialar (Commodities) dergisinde tanıtıldı. Adından da anlaşılacağı gibi, indikatörün ilk fikri emtia piyasasında ticaret verimliliğini artırmaktı. Lampert bunu, döngüsel ve mevsimsel pazarlara girme zamanlamasıyla ilgili zorlukları en aza indirerek başardı. Zamanlama ilgili zorluklar, teknik tüccarlar için o dönemde önemli bir sorundu. Bunun nedeni, mevsimsel piyasa değişiklikleri tahmini ve fiyat dalgalanmalarına neden olan döngüsel olayları hesaba katmakta zorlanmalarıydı. CCI indikatörü, verimli çalışma tasarımı sayesinde, zaman içinde hisse senedi ve Forex yatırımcılarının da favori aracı haline geldi. CCI, işlem gören varlığın mevcut fiyat dalgalanmalarını geçmişteki fiyat dalgalanmalarıyla karşılaştırarak, yatırımcılara, ticarete giriş - çıkış noktalarını ve mevcut bir pozisyona ek bir yatırım yapılıp yapılmayacağının yol haritasını çıkarır.

Grafikte CCI indikatörü, bir kutu içinde -100 ile +100 arasında dalgalanan bir çizgi olarak çizilir.

Emtia Kanal Endeksi (CCI) Nasıl Yorumlanır?

Emtia Kanal Endeksi (CCI), belirli bir menkul kıymetin, mevcut ve ortalama tarihsel fiyat değişimleri arasındaki farkı temsil eder. Yüksek pozitif CCİ değerleri, cari fiyatların, ortalamalarının üzerinde olduğunu gösterir ki, bu trend gücünün işaretidir. Düşük negatif gösterge değerleri, fiyatların ortalamalarının altında olduğunu gösterir ki, bu bir zayıflık işaretidir. Yatırımcılar, CCI'i öncü veya tesadüfi bir gösterge olarak da kullanmayı seçebilirler. Öncü bir gösterge olarak CCI kullanıldığında, ortalama bir geri dönüşe yol açabilecek aşırı alım - satım piyasa koşullarını vermesinin yanı sıra, yükseliş ve düşüş ıraksamalarının belirlenmesine yardımcı olarak momentum değişimlerini önceden haber verir. Öte yandan CCI, tesadüfi olarak kullanıldığında yükseliş trendlerinin (+100'ün üzerindeki yükselişler) veya düşüş trendlerinin (-100'ün altındaki düşüşler) ortaya çıkışını da işaret edebilmektedir.

Hacim İndikatörleri

Hacim indikatörleri, işlem hacmini ve bu varlıkların ne sıklıkla alınıp satıldığını kullanır. Genellikle trend/momentum indikatörleri ile tamamlanan bu göstergeler, diğer indikatörlerden elde edilen sonuçların doğrulanmasına yardımcı olur. Hacim Osilatörü, bir hacim indkatörünün en popüler  örneğidir.

Hacim Osilatörü

Fiyat indikatörleri bazen gerçek resmi yansıtmayan sonuçlar üretebilir. Bu ne demek oluyor? Fiyatların nispeten sabit olduğu konsolidasyon dönemlerinde, fiyat indikatörleri güvenilir sonuçlar vermeyebilir. Bu bağlamda, fiyat dalgalanmalarını destekleyecek yoğun bir hacim olmadığında ise fiyattaki değişiklikler sürdürülebilir olmayabilir. Hacim indikatörleri burada devreye girerek, diğer göstergelerden elde edilen sonuçlara güvenilirlik sağlarlar. Hacim Osilatörü, işte böyle bir indikatördür. Hesaplamayı şu şekilde yapabilirsiniz; Hacim Osilatörü = [(Kısa Dönem için İşlem Yapılan Hacimin Basit Ortalaması – Daha Uzun Dönem İçin İşlem Yapılan Hacimin Basit Ortalaması) / Daha Uzun Dönem İçin İşlem Yapılan Hacimin Basit Ortalaması] * 100. Aşağıdaki grafik, daha uzun sürenin 10 gün, daha kısa sürenin ise 5 gün olduğu Hacim Osilatörünü göstermektedir.

Yukarıda görülen grafikte, hacim osilatörünün yükseliş trendini doğrulayabileceğine dair belirgin bir model gözlemlemiyoruz. Osilatör noktaları sürekli bir şekilde yüzde 0'ın üzerinde olsaydı, bu bir kesinlik olarak algılanabilirdi. RSI indikatörünü, diğer teknik göstergeler ile birlikte kullanmak en iyi yoldur.

Volatilite (Oynaklık) İndikatörleri

Oynaklık, fiyatın ortalamasından sapmasını ölçmektedir. Yüksek oynaklık, fiyatın çok dalgalandığını ve gelecekte yerleşmesini bekleyebileceğinizi gösterir. Özellikle Bollinger İndikatörü en yaygın olarak kullanılan oynaklık göstergelerinden biridir.

Bollinger Bandı

Veri girişi olarak, Basit Hareketli ortalama ve Volatiteyi kullanan bir çeşit oynaklık habercisi indikatördür. Bollinger Bandı, bir n-dönem Basit Hareketli Ortalama çizgisi, bir üst Bollinger Çizgisi ve daha düşük bir Bollinger Çizgisinden oluşmaktadır. Üst çizgi genellikle Basit Hareketli Ortalama'nın iki standart sapma üzerindeyken, alt çizgi ise iki standart sapmanın altında kalmaktadır. Standart sapma ise oynaklığın bir ölçüsü olarak kabul edilmektedir. İşte tam da bu yüzden, Bollinger oynaklık indikatörünü dikkate alabiliriz. Üst Bollinger Çizgisi = Basit Hareketli Ortalama + standart sapma sayısı * volatilite Alt Bollinger Çizgisi = Basit Hareketli Ortalama – standart sapma sayısı * volatilite Çizgiler birbirine yaklaştıkça, oynaklıkta bir azalma olduğu anlamını çıkarabiliriz. Alt Bollinger bandına yakın fiyatlar, yatırımcılara aşırı satım sinyali vererek, alım yapma işareti verir. Birçok deneyimli tüccar, Bollinger Band şablonlarını incelerken eğilimleri analiz etmenizi önermektedir.

Hareketli Ortalama Yakınsaması/Iraksaksaması gibi yararlı bilgiler sağlayan, ancak anlaşılması nispeten karmaşık olabilecek başka teknik göstergeler de bulunmaktadır. Bu nedenle, yeni başlayan yatırımcılar önce temel olanları kavramalı ve bunları gerçek senaryolarda uygulamaya çalışmalıdır. Kullanıcılar, edindiği bilgileri test etmek için sanal bir hesap açabilirler, birçok broker platformu bu hesapları herhangi bir ek ücret ödemeden açmanızı sağlayacaktır.