Karamanoğulları Beyliği: Anadolu'nun Gücülü Beyliklerinden Biri

Karamanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti yıkılmadan önce Nureddin Bey tarafından temelleri atılan ve Kerimüddin Karaman Bey tarafından kurulan, merkezi Larende (günümüzde Karaman) olan bir beylikti. Beylik, 13. yüzyılda Anadolu'nun en güclü Türk beyliği olarak kabul edilmiştir. Karamanoğlu Mehmet Bey, Türkçeyi beylik sınırları içerisinde resmî dil ilan etmesiyle tanınmıştır. Ancak zamanla beylikte Farsça da kullanılmaya başlamıştır.

Beyliğin halkının büyük bir kısmı Salur ve Afşar boylarına mensuptu. Karamanoğulları'nın kökeni, Ağırlıklı olarak Hazar havzasından Azerbaycan ve Güney Azerbaycan bölgelerine kadar yayılmış Oğuz boylarına dayanıyordu. Anadolu'ya göç eden bu boylar, bölgede büyük bir nüfuz kazanarak Babailer Hareketi ile de bölgedeki diğer Türkmenler üzerinde etkili olmuşlardı.

Osmanlı'ya Karşı Mücadele ve Siyasi Dengeler

Osmanlı Devleti, Balkanlarda ilerlerken Karamanoğulları Beyliği bir Osmanlı kenti olan Beyşehir'i ele geçirdi. Osmanlılar buna karşılık Konya'ya yürüdü ve iki beylik arasında bir antlaşma imzalandı. Bu antlaşma II. Bayezid dönemine kadar devam etti.

1403 yılında Timur'un Anadolu seferi sırasında Karamanoğulları, Timur'a sadık kaldı ve böylece beylik gücünü artırdı. Timur, beyliğin yönetimini II. Sultanzâde Nâsıreddin Mehmed Bey'e bıraktı. Osmanlı'nın zayıfladığı bu dönemde Karamanoğulları Bursa'yı kuşatmış, ancak kenti ele geçirememiş, yalnızca yağmalayabilmiştir.

1443-1444 yıllarındaki Varna Muharebesi esnasında Karamanoğlu İbrahim Bey, Osmanlı'nın batıdaki savaştan faydalanarak Ankara ve Kütahya'yı ele geçirdi. Ancak zaferle dönen II. Murat, Karamanoğulları'na sefer düzenledi.

Fatih Sultan Mehmed döneminde ise Osmanlı Devleti, beyliği tam anlamıyla kontrol altına almak için bir dizi sefer başlattı. 1468'de Konya Osmanlıların eline geçti ve bölgeyi yönetmek için Şehzade Mustafa görevlendirildi. Pîr Ahmed, beyliği yeniden ele geçirmeye çalıştıysa da başarılı olamadı. 1474'te Osmanlı seferleri sonucunda Karamanoğulları Beyliği tamamen Osmanlı topraklarına katıldı.

Beyliğin Son Dönemi ve Osmanlıya Entegrasyonu

Kasım Bey'in 1483'te ölmesinin ardından Karamanoğulları'nın ileri gelenleri, İbrahim Bey’in torunu Turgutoğlu Mahmud Bey’i içel bölgesinde bey ilan etti. Ancak Osmanlıların baskıları nedeniyle Memlükler'e sığındı. 1500-1501 yıllarında Osmanlı il yazıcısının tımar gelirlerini azaltması nedeniyle Karamanlı sipahileri isyan etti.

Sonunda Karamanoğulları’na bağlı kalan boyların büyük kısmı Osmanlı topraklarına entegre oldu veya Safevî Devleti’ne katıldı. Karamanoğlulları bayrağında yer alan altı köşeli yıldız, Türk kültüründe Mühr-ü Süleyman olarak bilinmektedir