Kuraklık Tehdidi Başladı, Su Yatırım Aracı Oldu

Küresel ısınmayla birlikte su, petrol ve altın gibi yatırım araçları arasındaki yerini aldı.

Küresel ısınmanın kaçınılmaz sonuçlarından olan kuraklık tehdidi suya verilen değerin bir anda tavan yapmasına neden oldu. Önümüzdeki süreçte daha da azalacak olan kaynaklar suya, altın, petrol gibi yatırım yapılmasını sağladı. Borsada hisse sahibi olan yatırımcılar yaklaşık iki aydır bu alanda ticaret yapıyor. Temel amaç ise kuraklığın sonuçlarını olabildiğince minimum zararla atlatabilmek. ABD’nin California eyaleti sık sık kuraklığa bağlı orman yangınları yaşıyor. Ve artık bu eyalette yer üstü su kaynakları yatırımcılar için vadeli bir işlem konusu oldu. Dünyanın sayılı borsa işletmecilerinden olan CME Group, 7 Aralık 2020 tarihinde eyaletin 1.1 milyar dolar değerindeki su varlığına dayalı vadeli kontratlarını işleme açtı. Dünyada ilk kez bir örneği görülen bu uygulamayla birlikte çiftçiler ve elektrik üreticileri gibi büyük su tüketicilerinin olası bir kuraklıkta yaşanacak büyük fiyat artışlarından zarar görmelerinin önüne geçmek amaçlanıyor. İlgili hisse Şubat vadede en son 508 dolardan işlem görmüş durumda.

Suyun Fiyatı Garanti Altına Alınıyor

California gerek kalabalık nüfusu gerekse tarım sektöründeki payıyla ABD’nin günlük su tüketiminin %9’undan sorumlu. Bu sebeple bölgedeki çiftçiler için suyun gelecek dönemdeki fiyatı hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemli bir hale geliyor. CME Group Küresel Hisse Senedi Endeksi ve Alternatif Yatırım Ürünleri Başkanı Tim McCourt, vadeli işlemler ile tüketicilerin kuraklık zamanında ihtiyaç duyacakları ekstra suyun fiyatını garanti altına almayı ve böylece riskten korunmayı hedefliyor. Ancak kontratlar yalnızca çiftçilerin değil, finans piyasasının tüm aktörlerinin spekülasyonuna açık bir pozisyonda.

Spekülasyonlar Etki Edebilir

Konuyla yakından ilgilenen bazı uzmanlar ise yapılan hesapların bu kadar basit olmayacağını ve suyun insan hayatında vazgeçilmez bir öneme sahip olduğunu belirtiyorlar. Bu sebeple suyun ticari bir yatırıma dönüştürülüp tekelleştirilmesi etik olarak oldukça tartışmalı bir konu haline geliyor. Şu an için oldukça minimal bir bölgede işlem gören suyun fiyatının, bu bölgelerin büyümesiyle birlikte spekülasyonlara bağlı olarak fahiş rakamlara ulaşabileceği endişesi vurgulanıyor. Geçmiş dönemde kakao ve soya gibi ürünlerde yaşanan bu dramatik fiyat artışları da bu konuya örnek olarak gösteriliyor.

Tek Bir Kontrat Tam 326 bin Galon Suya Eşit

Vadeli su kontratları, 2018’de oluşturulan Nasdaq Veles California Su Endeksi örnek alınarak üretildi. Petrol veya diğer emtianın tersine, su kontratlarının ürünün fiziksel olarak takasıyla bağlantısı yok. Yani pratikte kimse su satmıyor veya teslim almıyor. Yapılan kontratların her biri ise 326 bin galon suya denk geliyor. Herhangi bir çiftçinin Ocak ayı içerisinde, o yıl kuraklık olabileceği tahminiyle ihtiyaç duyabileceği kadar su kontratı satın aldığı takdirde, vade sonunda bunu nakde dönüştürerek spot piyasadan su ihtiyacını karşılayabilmeyi hedefleyecek.