Yayınlanma: 19 Ocak 2023 10:19
Güncellenme: 21 Kasım 2024 17:37
Polip Nedir?
Polipler, içi boşluklu organlarımızın yüzeylerini örten tabakada meydana gelen, çoğunlukla kabartı şeklinde olan anormal doku büyümeleri olarak bilinir. Poliplerin çoğu bir santimden daha küçüktür.
Genellikle küçük ebatlıdırlar ve iki farklı formda görülürler. Bunlardan biri mantara benzer. Diğeri ise daha düz bir formdadır ve çevresine göre hafif bir tümseği bulunur.
Poliplerin büyük çoğunluğu iyi huylu olur. Fakat oluşumlarının ardında anormal hücre büyümesi olduğu için tedavi edilmemeleri ya da alınmamaları halinde kötü huylu hale dönüşebilirler.
Kansere dönüşmesi ihtimali; oluştukları yere, neden oluştuklarına ve ne kadar süredir var olduklarına bağlı olarak değişim gösterebilir.
Kalın bağırsakta ortaya çıkan poliplerin kanserleşmeden alınması hayati önem taşır. Bu yüzden özellikler risk grubundaki kişilerin belirli aralıklarla kontrolden geçmesi oldukça önemlidir.
Polip Neden Olur?
Poliplerin nedenleri bulundukları yere göre değişiklik
gösterebilir. Örneğin, boğaz polipleri genellikle yüksek sesle bağırmaktan
kaynaklanan bir yaralanmanın veya solunum tüpünden kaynaklanan hasarın bir
sonucudur. Bazı durumlarda da doktorlar poliplerin nedenini bilemezler.
Bilinen bazı nedenler aşağıdaki gibidir:
Polipler, kanser hücreleriyle benzer şekilde hızla bölünerek çoğalır veya büyürler. Poliplerin çoğu iyi huylu olsa da kansere dönüşebilmelerine bu sebeple dikkat edilmesi gerekir.
Polip Çeşitleri
Polipler, en yaygın olarak bağırsak ve rahim iç yüzeyinde görülmekle birlikte
burun, kulak, boğaz, mide, safra kesesi, mesane gibi vücudun çok çeşitli
organlarında da görülürler.
Nazal Polipler: Nazal bölgede gelişen poliplerin çoğunluğu kansere neden olmaz. Damla şeklinde bir formda bulunurlar. Oluşma nedenleri kronik inflamasyondur. Her yaşta ortaya çıkabilen bu polipler çocuklara göre yetişkin kişilerde daha fazla görülür. Tedavi sonrasında tekrar çıkma ihtimalleri vardır.
Safra Kesesi Polipleri: Safra kesesi
poliplerinin çoğunluğu iyi huylu olup nadiren kansere dönüşürler. Safra kesesi
polipinin sayısı ve boyutu arttıkça kansere dönüşme riski artmaktadır. Bu
nedenle tespit edildikten sonra aralıklı olarak takip edilmeleri gerekir.
Mide Polipleri:Midede oluşan polipler genellikle pek bir
belirti vermedikleri için farklı bir mide sorunu için inceleme yapıldığında,
işlem esnasında rastlantısal olarak tespit edilir. Bu poliplerin büyük kısmı
kansere neden olmaz. Kimi çeşitlerinin varlığı, ilerleyen yıllarda kanser
ihtimalinin olabileceğine işaret edebilir.
Endometriyal Polipler: Rahim iç yüzeyinde tespit edilen yuvarlak yapılı bu poliplerin ebadı 2 mm’den 40 mm’ye kadar değişebilir. Sıklıkla kötü huylu değildirler. Adet döngüsünün bozulmasına neden olabilirler. Rahimde bir veya birkaç polip aynı anda oluşabilir.
Kulak Polipleri: Kulak polipleri yuvarlak yapılıdır.
Orta kulak civarında ve kulak kanalında gelişirler. Kırmızıya yakın bir
renkleri vardır ve kanamaya meyilli bir yapıları bulunur. Kanserli olanları da vardır.
Bağırsak Polipleri: Bağırsak polipleri sık rastlanan polip çeşitlerinden
biridir. 50 yaşın üstündeki her dört kişiden birinde bağırsak polipleri
görülebilir. Bu nedenle bu yaş grubundaki kişilerin düzenli olarak bağırsak
polipleri için tarama yaptırmaları önerilir.
Kadınlara oranla erkeklerde daha fazla görülen bu poliplerin hiperplastik olarak adlandırılan türleri kansere dönüşmezken, adenomatoz olarak adlandırılan türleri büyümeleri halinde kansere dönüşme ihtimali vardır.
Polip Tedavisi
Polip tedavisinde süreç birkaç farklı unsura göre belirlenir. Bunlardan birincisi poliplerin bulunduğu yerdir. Bir diğer unsur poliplerin büyüklüğüdür.
Bunların dışında poliplerin iyi huylu ya da kötü huylu olup olmadıklarına bağlı olarak tedavi süreci farklılaşır.
Safra Kesesi Polipleri: Safra kesesi polipinin
boyutu, iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığını tahmin etmeye yardımcı
olabilir. 10 mm’den daha küçük olan safra kesesi poliplerinin kanserli olma
olasılığı düşüktür ve genellikle tedavi gerektirmez.
Standart karın ultrasonografisi kullanılarak takip edilir. Safra kesesi
polipinin boyutu ve sayısı artıyorsa, 10 mm’den daha büyük ise zamanla kansere
dönüşme olasılığından dolayı tedavi edilirler. Tedavisi de safra kesesinin
cerrahi olarak çıkarılmasını (kolesistektomi) içerir.
Endometriyal Polipler: Doktorunuz rahminizi
inceledikten sonra polip olup olmadığını görür. Polip varsa bundan
bir örnek alarak laboratuvara gönderir. Polipiniz sizde herhangi bir şikayete
neden olmuyorsa tedavi yapılmaz fakat belirli aralıklarla düzenli kontrole
gelmeniz elzemdir.
Polipleriniz sebebi ile şiddetli kanama yaşıyorsanız, gebe kalmanızda sorun
yaratıyorlarsa cerrahi operasyonla alınırlar. Menopozun ardından ortaya çıkan
poliplerde de tedavi yöntemi, alınması olacaktır.
Kulak Polipleri: Kulağınızdaki poliplerin
nedenine bağlı olarak tedavi yöntemi belirlenir. Polip sorununuzun ardında
enfeksiyon varsa antibiyotik tedavisi uygulanır. Antibiyotik tedavisinden sonuç
alınmazsa polipten parça alınarak laboratuvarda incelenir ve cerrahi
operasyonla alınması tercih edilebilir.
Mide Polipleri: Mide poliplerinin tedavisini belirleyen ana unsur
polipin türüdür. Adenom yani kansere dönüşebilecek polipleriniz varsa örnek
alınarak laboratuvara gönderilir ve sonuca göre tedavi programı yapılır.
Kanserleşme riski göstermeyen küçük poliplere çoğunlukla daha fazla müdahale edilmezken, risk içeren ya da büyük boyuttaki polipler çıkarıldıktan sonra midenin belli aralıklarla takip edilmesi şarttır.
Nazal Polipler: Küçük polipleriniz varsa ilaç tedavisi yapılarak rahatlamanız yoluna gidilir. Bu ilaçlar sprey ya da tablet şeklinde olabilir. Poliplerle birlikte enfeksiyon görülüyorsa antibiyotik tedavisi yapılacaktır.
İlaç tedavisine yanıt vermeyen poliplerin alınması tercih
edilir. Polipleriniz endoskopi yöntemiyle alınmaya uygunsa bu yöntem tercih
edilir. Endoskopiyle alınmaya uygun değilse ileri cerrahi operasyonla müdahale
edilmesi gerekecektir.
Bağırsak Polipleri: Bağırsak polipleri için kolonoskopi yapılırken
sıklıkla tedaviye de başlanır. İşlem sırasında görülen polip kolonoskopiyi
yapan doktor tarafından alınır. Daha sonra bu polip incelenmek üzere
laboratuvara gönderilir. Burada amaç polipin iyi huylu mu kötü huylu mu olduğunun
anlaşılmasıdır.
Poliplerin erkenden çıkarılması kanser gelişmesi ihtimalini azaltır. Bu nedenle 50 yaşından itibaren doktorunuzun uygun görüleceği aralıklarla kolonoskopi yapılması oldukça önemlidir.