Yayınlanma: 20 Mayıs 2023 17:01
Güncellenme: 17 Kasım 2024 14:02
Kişilerin glüten içeren besinlere alerji geliştirmeleriyle ortaya çıkan Çölyak hastalığı, vatandaşlar tarafından sık sık araştırılıyor. Peki, çölyak nedir? Çölyak belirtileri nelerdir? Tedavisi nasıldır? Sizler için derledik.
Çölyak, bağışıklık sisteminin, buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan gluten proteine karşı aşırı tepki gösterdiği bir otoimmün hastalıktır. Gluten, bu tahılların yapısında bulunan bir protein çeşididir. Çölyak hastaları, gluteni sindiremez ve tükettiklerinde bağırsaklarda iltihaplanma, hasar ve emilim problemleriyle sonuçlanan reaksiyonlar ortaya çıkar.
Çölyak hastalığı, farklı kişilerde farklı semptomlarla ortaya çıkabilir ve her yaşta görülebilir. Bazı yaygın belirtiler arasında karın ağrısı, şişkinlik, ishal, kabızlık, gaz, kilo kaybı, yorgunluk, halsizlik, deri döküntüleri, demir eksikliği anemisi ve kemik yoğunluğunda azalma sayılabilir. Bazı insanlarda ise hiçbir semptom gözlenmez ve çölyak hastalığı tesadüfen yapılan kan testleri veya bağırsak biyopsisinde teşhis edilir.
Çölyak hastalığı için tek etkili tedavi yöntemi, ömür boyu gluten içeren yiyecekleri diyetten tamamen çıkarmaktır. Bu, gluten içeren tahılların, unlu mamullerin, pasta, ekmek, makarna, bisküvi gibi ürünlerin tüketilmemesini gerektirir. Aynı zamanda dikkatli bir şekilde gıda etiketlerinin okunması ve gluten içeren bileşenlerin izlenmesi önemlidir. Glutensiz bir diyet, bağırsaklarda iyileşmeyi sağlar, semptomları ortadan kaldırır ve uzun vadede komplikasyon riskini azaltır.
Glutensiz bir diyet uygulamak, çölyak hastaları için yaşam tarzı haline gelir. Bu diyet, glutensiz tahıllar (pirinç, mısır, quinoa gibi), patates, meyve, sebze, et, balık, baklagiller ve süt ürünleri gibi doğal ve tek bileşenli gıdaları içerir. Aynı zamanda gluten içermeyen özel glutensiz ürünler de bulunmaktadır. Çölyak hastalarının diyetlerinde gluten içeren herhangi bir hata yapmamaları ve doktorları veya diyetisyenleri ile düzenli takipte olmaları önemlidir.
Bazen çölyak hastalığı; ameliyat, doğum sonrası, gebelik süreci, viral enfeksiyon ya da şiddetli duygusal stresten sonra tetiklenebilir.
— T.C. Sağlık Bakanlığı (@saglikbakanligi) January 30, 2015