Çölyak Hastalığı Nedir? Çölyak Hastaları Nasıl Beslenmelidir?
Bağışıklık sistemi ile ilgili olan çölyak hastalığına sahip olan kişiler buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan gluteni sindirirken sorun yaşar. Çölyak hastaları özel bir diyet yaparak beslenmelidir.
Çölyak dünyada her geçen gün artan yaygın bir
hastalıktır. Dünyada her 70 ila 200 kişiden birinde görülen çölyak Gluten sensitif enteropati olarak da adlandırılan hastalık vücut bağışıklık sistemi ile ilişkili nedenlerle ortaya çıkar. Birçok tahılda bulunan gluten isimli proteine yanlış yönlendirilmiş bir bağışıklık tepkisi ile tetiklenir. Çölyak hastalığı ince bağırsakta iltihaplanma görülmesi sonucunda belirti gösterir.
Genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin kombinasyonu çölyak hastalığını tetikler.
Çölyak hastalığının belirtileri şöyle sıralanabilir:
- Kaşıntılı ve kırmızı cilt döküntüleri (Dermatitis herpetiformis)
- Dilde yanma, halsizlik, solukluk gibi kansızlık belirtileri (Demir eksikliğine bağlı görülen bu anemi, emilim bozukluğu nedeniyle demir tedavisine yanıt vermez.)
- Kalsiyum eksikliğine bağlı kemik erimesi, kas zayıflığı, kemik ağrısı
- K vitamini eksikliğine bağlı kanamalar
- Gece körlüğü (A vitamini eksikliği nedeniyle)
- Depresyon bulguları
- Ses kısıklığı
- Epileptik nöbetleri
- Baş dönmesi ve denge sorunları
- Hormon seviyelerinde dengesizlik
- Eklem problemleri
- Ağız içerisinde aftlar
- Dikkat bozukluğu
Çölyak Hastalığında Beslenme
Çölyak hastaları beslenmelerinde glutene yer vermemelidir. Beslenmelerinden gluteni çıkarmayan çölyak hastalarında, boy kısalığı, vitamin eksiklikleri, rahitis, osteomalazi ve bazı otoimmun hastalıkların gelişebildiği biliniyor.
Gluten İçeren Besinler
- Buğday, arpa, çavdar, yulaf ile yapılmış her türlü yiyecek
- Bulgur, makarna, erişte, şehriye, irmik, kuskus,
- Dondurma, dondurma külahı, kağıt helva, çikolata, gofret, cips,
- Meyveli yoğurtlar,
- Mısır gevrekleri, tam tahıllı kahvaltılık gevrekler,
- Konserve et,
- Salam, sosis, sucuk, pastırma gibi işlenmiş et ürünleri,
- Şeker kamışı dışındaki mayalar,
- Tuzlu, soslu çerezler,
- Balsamik sirke,
- Salata sosları, bulyon tabletler, baharat karışımları, hazır çorbalar, tatlandırıcılar, ketçap, mayonez,
- Hazır salep, boza, şalgam suyu.