El-Ayak-Ağız Hastalığından Korunmak İçin 7 Altın Kural

Hava sıcaklıklarının değişmesi ve okulların açılması, çocukların toplu olarak bir arada bulunmalarına neden olur ve bu durum, bulaşıcı hastalıklar için elverişli bir ortam oluşturur. El-ayak-ağız hastalığı, özellikle çocuklar arasında yaygın olarak görülen, yüksek ateş, vücutta döküntü ve iştahsızlık gibi belirtilerle kendini gösteren viral bir hastalıktır. Hijyen kurallarına dikkat ederek bu hastalıktan korunmak mümkündür. Memorial Antalya Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü’nden Uz. Dr. Erkan Uçlar, el-ayak-ağız hastalığı ve korunma yolları hakkında bilgiler verdi.

El-Ayak-Ağız Hastalığı Nedir?

El-ayak-ağız hastalığı, genellikle Coxsackievirus A16 ve Enterovirüs 71 adlı virüslerin neden olduğu, özellikle 5 yaş altı çocuklarda sık görülen bulaşıcı bir hastalıktır. Hastalık genellikle hafif seyreder ve kendiliğinden iyileşir, ancak bazı durumlarda komplikasyonlara neden olabilir.

El-Ayak-Ağız Hastalığı Neden Olur?

Bu hastalık, bağışıklığı zayıf bireylerde hızla yayılabilen enterovirüs grubundan virüslerin neden olduğu bir enfeksiyondur. İşte el-ayak-ağız hastalığının nedenleri:

1. Coxsackievirus A16: Hastalığın en yaygın nedeni olan bu virüs, hafif seyirli enfeksiyonlara yol açar.
2. Enterovirüs 71: Daha ciddi vakalarda görülen bu virüs, nadiren sinir sistemini etkileyebilir ve komplikasyonlara neden olabilir.
3. Bulaşma yolları: Virüs, enfekte bir kişinin tükürüğü, burun akıntısı, dışkısı veya cilt döküntüsü sıvılarıyla temas yoluyla yayılır. Ayrıca, yetersiz hijyen de virüsün yayılmasında önemli bir rol oynar.

Kimler Risk Altındadır?

• 5 yaş altı çocuklar: Bu yaş grubunda bağışıklık sistemi henüz tam olarak gelişmediği için enfeksiyona daha yatkındır.
• Kalabalık ortamlar: Okul, kreş ve oyun alanları gibi yerlerde bulaşma riski oldukça yüksektir.
• Hijyen eksikliği: Ellerini düzgün şekilde yıkamayan ve hijyen kurallarına uymayan bireylerde enfeksiyon daha hızlı yayılabilir.

Geçmeyen Ateşe Dikkat!

El-ayak-ağız hastalığı, kişinin bağışıklık sistemine bağlı olarak farklı şiddetlerde seyredebilir. Yüksek ateş, boğazda kızarıklık, ağız içinde aftlar ve döküntüler, hastalığın en yaygın belirtilerindendir. Hastalığın seyrine dair şu detaylar önemlidir:

• Ateş ve döküntülerin süresi: Hastalık genellikle 5-7 gün boyunca bulaşıcıdır. Döküntüler kaşıntılı ve ağrılı olabilir.
• Yutma güçlüğü: Ağız içinde oluşan aftlar, çocuklarda beslenme isteksizliği ve yutma güçlüğüne neden olabilir.
• Ciltte döküntü: El içi, ayak tabanı, kalça ve genital bölge gibi yerlerde kaşıntılı ve sıvı dolu döküntüler görülür.

Bazı hastalarda, geçmeyen ateş ve şiddetli sıvı kaybı durumlarında hastanede tedavi gerekebilir.

Yeterli Sıvı Tüketimine Özen Gösterin

El-ayak-ağız hastalığı, spesifik bir tedavisi olmayan ve genellikle kendi kendini sınırlayan bir hastalıktır. Ancak şu tedbirler, belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olabilir:

• Ateş ve ağrı giderici şuruplar: Parasetamol ve ibuprofen içeren şuruplar kullanılabilir.
• Kaşıntı için losyonlar: Kaşıntıyı hafifletmek için uygun losyonlar tercih edilebilir.
• Beslenme önerileri: Çocuklara ılık ve yumuşak gıdalar (muhallebi, yoğurt, çorba) verilmelidir.
• Ağız içi jeller: Antiseptik ve analjezik içeren diş jelleri, çocukların yemek yemesini kolaylaştırabilir.

El-Ayak-Ağız Hastalığından Korunmak İçin 7 Altın Kural

• Bulaşmayı önlemek için izolasyon: Hasta bireylerden uzak durun ve çocukları kalabalık ortamlardan (kreş, anaokulu) uzak tutun.
• Ortak eşya kullanımını engelleyin: Tabak, bardak, çatal, kaşık, havlu gibi kişisel eşyaları paylaşmayın.
• Ellerin düzenli yıkanması: Çocukların ellerini doğru şekilde yıkadıklarından emin olun.

• Bez değişiminde hijyen: Bebeklerin bezini değiştirdikten sonra ellerinizi yıkayın.
• Oyuncakların dezenfekte edilmesi: Çocukların oynadığı oyuncakların düzenli olarak temizlenmesine özen gösterin.
• Yakın temastan kaçının: Öpüşme ve sarılma gibi yakın temastan kaçının.
• Kalabalık ortamlardan uzak durun: Hastalık döneminde çocukları mümkünse evde izole edin.

Az Bilinen Bilgiler

• Bağışıklık etkisi: Hastalığı geçiren kişiler genellikle aynı virüse karşı ömür boyu bağışıklık kazanır, ancak farklı virüs türleriyle tekrar enfekte olabilirler.
• Bulaşıcılık süresi: Hastalık en bulaşıcı dönemini ilk hafta yaşar, ancak döküntüler geçtikten sonra da bir süre bulaşabilir.
• Erişkinlerde de görülebilir: Çocuklarda yaygın olmasına rağmen, nadir durumlarda yetişkinlerde de hastalığa rastlanabilir.

Sık Sorulan Sorular ve Cevapları

1. El-ayak-ağız hastalığı hangi yollarla bulaşır?

Hastalık, hastanın tükürüğü, burun akıntısı, dışkısı, cilt döküntüsü sıvıları ve enfekte yüzeylerle temas sonucu bulaşır. Kalabalık ortamlarda bulaşma riski artar.

2. El-ayak-ağız hastalığının kuluçka süresi ne kadardır?

Kuluçka süresi genellikle 3-6 gündür. İlk belirtiler arasında ateş ve boğaz ağrısı görülür.

3. El-ayak-ağız hastalığı ölümcül müdür?

Hastalık genellikle hafif seyirli olup, ölümcül değildir. Ancak nadir durumlarda viral menenjit veya ensefalit gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

4. El-ayak-ağız hastalığı aşısı var mı?

Şu anda bu hastalık için onaylanmış bir aşı bulunmamaktadır. Hijyen önlemleri ve erken teşhis, korunmanın en etkili yollarıdır.

5. Hamileler için risk oluşturur mu?

Hamilelerde el-ayak-ağız hastalığı nadir görülür, ancak enfeksiyon durumunda doktora başvurulmalıdır. Bazı durumlarda fetüs üzerinde olumsuz etkiler görülebilir.

Sonuç olarak, el-ayak-ağız hastalığı özellikle çocukları etkileyen bulaşıcı bir hastalık olsa da, hijyen kurallarına dikkat ederek ve gerekli tedbirleri alarak korunmak mümkündür. Çocuğunuzda bu hastalığın belirtilerini fark ettiğiniz